Nicolas Malebranche

Nicolas de Malebranche (Parijs, 6 augustus 1638 - aldaar, 13 oktober 1715) was een Frans cartesiaans filosoof.

Malebranche was van oorsprong een oratoriaanse priester die de discussie aanging met zijn tijdgenoot Antoine Arnauld over theologische en metafysische vraagstukken. Hij heeft met Blaise Pascal gemeen dat zijn werk zich kenmerkt door fraai proza. Hij was goed bekend met het werk van René Descartes en uitte er veel kritiek op. Hij kon zich niet vinden in Descartes' voorstelling omtrent de relatie tussen lichaam en geest. Hij verwierp de opvatting dat lichamen een intrinsiek vermogen bezitten om ons en elkaar te beïnvloeden als bijgeloof, en verdedigde daarentegen de theorie van het occasionalisme.

Volgens Malebranche is wetenschap geworteld in ''a priori'' metafysische beginselen en is er onderscheid tussen de rationeel bevattelijke essentie en de empirisch waarneembare eigenschappen van dingen. Echter, om invloedrijk te kunnen zijn, kwam Malebranche te laat. Het cartesianisme werd reeds overschaduwd door het werk van Spinoza en Gottfried Wilhelm Leibniz en was met wisselend succes aangevallen door empiristen als Thomas Hobbes en John Locke. Door Wikipedia aangeleverd